Yeni Medya Ve Çocuk Instagram Özelinde Sharenting (Paylaşanababalık) Örneği

Özet

Yeni iletişim teknolojileri ile birlikte, dünya küresel olarak yeni bir dönüşüm sürecine başlamış ve dünyadaki bilgi akışını hızlandıran, enformasyonun zaman ve mekân dinlemeden dolaşımda olmasına imkân veren internet hayatımıza girmiştir. Böylece internet, yaygın kullanımı çok da eskilere dayanmayan, bu bağlamda Türkiye’de yirmi yıllık bir süreç içerisinde, çok hızlı yayılım sağlamış ve en çok kullanılan kitle iletişim araçlarından biri haline gelmiştir.Yeni medyayı geleneksel medyadan ayıran “kitle hedefsiz bir medya üretmek† olgusu düşünüldüğünde, web 3.0 mikroblog türevi, Facebook, Twitter, Instagram gibi sanal ortamların ortaya çıkmasından sonra, bu mecraların asli hedeflerinden sapıp, kişilerin benliklerini, anonim ya da gerçek kişilikleriyle sunabildiği bir hal aldığı göz önünde bulundurulmalıdır. Yaşanan bu süreçte kullanıcının kendi üretimi doğrultusunda gelişen bu ortamlarda etkileşimin en önemli öge olması, hem kullanıcının hem de reklam verenlerin dikkatini çekmiştir. Öyle ki bazı kullanıcılar sadece kendi benliklerini değil hem hukuki hem de toplumsal kurallar bağlamında korumakla yükümlü oldukları çocuklarının da benliklerini bu sanal ortamlarda ticari amaçlar uğruna ifşa etmekten çekinmemişlerdir.Platon’un “Mağara Alegorisiâ€nde aslında mekânın bir nevi sanallaşması ve bugün bu sanallaşan mekânda Goffman’ın benlik sunumu, çalışma açısından en önemli iki unsur olarak adlandırılabilir. Yapılan bu çalışmada literatüre nicel veriler kazandırmak adına “içerik analizi†yöntemi kullanılmıştır. Instagram uygulamasının arama araç çubuğuna anne, çocuk, ebeveyn, baba ve oyun anahtar kelimeleri yazılıp aratılarak bulunmuş, en yüksek takipçi sayısına sahip, araştırma evrenini temsil edebileceği düşünülerek belirlenmiş bir örneklem ile 25 ebeveyn hesabı analiz edilip, yapılan paylaşımların çocuklar ve ebeveynler açısından oluşabilecek olası tehlikeler belirlenmeye çalışılmıştır.Bu çalışmada, kuramsal olarak Goffman’ın “Gündelik Hayatta Benliğin Sunumu†(1956) çalışmasının çerçevesinden bakılmaya çalışılmıştır. Goffman, bir izleyiciye karşı benlik sunumunda; mekâna, dekora, ortama ve kişilik özelliklerine karşı taktiksel davranışlar geliştirildiğini belirtmiştir. Sanal ortamda benlik sunumu bu teoriye göre incelenmeye çalışılmıştır.İçerik analizi yöntemini kullandığımız bu çalışmada ulaştığımız sayısal veriler ışığında, sanal ortamda anne-babanın, çocuğun benliğini ne derece etkileşime soktuğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı anne ve babaların yeni medya araçlarından bir fotoğraf paylaşım uygulaması olan Instagram’ın kullanımının yaygınlaşması ile herhangi bir hukuki ya da sağlık problemi ile karşılaşacağını düşünmeden, çocuklarını nasıl ve ne sıklıkta paylaştığının tespit edilmesidir. Bundan dolayı ortaya ne tür hukuk ve sağlık açısından problemler çıkabileceği üzerinde durularak, bu teknolojik bağımlılığın hangi düzeye geldiği ve alınabilecek tedbirler tartışılmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Çocuk, paylaşanababalık, benlik sunumu, Instagram, ebeveyn